Kanada’da geçen hafta verilen ilginç ama bir o kadar yeni gerçekliğimiz olan bir kararda yaygın olarak kullanılan ‘baş parmak yukarıda’ 👍 emojisini, sözleşmenin kabulü anlamına geldiğine karar verdi.
2021’de Kanada’da bir çiftçi ile bir tahıl alıcısı arasında 87 ton keten satışı üzerine bir satış görüşmesi yapıldı. Alıcı, anlaşmayı imzalayıp ve çiftçiye anlaşmanın bir fotoğrafını mesajla gönderdi. Çiftçi de bu mesaja karşılık olarak günlük hayatta olumlu karışılık olarak kullanılan “baş parmak yukarıda” emojisi göndermişti.
Davada Çiftçi Chris Achter, emojiyi sadece keten anlaşmasını aldığını teyit etmek için gönderdiğini, anlaşmanın şartlarını kabul ettiğine dair bir onay olmadığını ileri sürdü.
Tahıl alıcısı Kent Mickleborough de anlaşmanın bir fotoğrafını Achter’ın cep telefonuna gönderirken “Lütfen keten anlaşmasını onaylayın” yazdığını belirtti. Bu yüzden Achter bir 👍 emojisi ile cevap verdiğinde, Mickleborough bunun Achter’ın “anlaşmayı kabul ettiği” ve bu eyleminin “anlaşmayı onaylama” olduğunu anladığını söyledi.
Mahkeme, işaretin Achter tarafından anlaşmanın alındığını değil, anlaşmanın onaylandığını belirtmek için gönderildiğini yorumladı. İmzanın yerine geçtiğini kabul etmiş oldu. Bu nedenle, taraflar arasında geçerli bir anlaşma olduğunu ve Achter’ın keteni teslim etmemek suretiyle anlaşmayı ihlal ettiğini kararlaştırdı. Mahkeme 82,200 Kanada doları (yaklaşık 61,000 dolar) tazminat ödemesini emretti. Mahkeme belge imzalamak için emoji kullanmanın geleneksel olmayan bir yol olduğunu ancak bu emoji kullanımının sebebinin anlaşmayı kabul etmek olduğu sonucuna vardı.
Mahkeme, 👍 emojisinin kullanımı için dictionary.com’un emoji tanımına başvurdu. Sözlüğe göre tanım şöyle: “Dijital iletişimlerde, özellikle Batı kültürlerinde, onay, onay veya teşvik etmek için kullanılır.”
Bununla birlikte bu işaret sözleşmelerin teslim alındığı anlamına gelebilir fakat mahkeme taraflar arasındaki geçmiş yazışmalarda bu tür onaylama mesajı olarak farklı kısa mesajlar yazdığını da tespit etmiştir.
Emoji İle Sözleşme Kabulü Mümkün Mü?
Kanada mahkemesinin bir başparmak yukarıya emojisinin bir sözleşme sözleşmesi olarak kabul edilebileceğine dair kararı ilginç ve hukukun dijital çağa nasıl uyum sağladığını gösteriyor. Geçmişte, sözleşmeler tipik olarak yazılı olarak imzalanıyordu, ancak elektronik iletişimin yükselişiyle birlikte, insanlar iletişim kurmak için emojileri ve diğer sembolleri giderek daha fazla kullanıyor. Bu karar, mahkemelerin bu yeni iletişim biçimlerini sözleşmelere girmenin geçerli yolları olarak görmeye istekli olduklarını göstermektedir.
Kararın, dijital çağda sözleşmelerin nasıl oluşturulduğu üzerinde önemli bir etkisi olması muhtemeldir. İnsanların sözleşme yapmak için emoji ve diğer sembolleri kullanması artık daha yaygın olacak ve işletmelerin buna hazırlıklı olması gerekecektir. Örneğin benzer bir durum, işveren temsilcisi durumunda olan bir yetkilinin kendisinden prim onayı isteyen bir satışçısına 👍 mesajı göndermesi halinde işreveni bağlama ihtimali olabileceği anlamına geliyor.
💰 mesajı gönderilmesi paranın teslim alındığı, 🤝, 🙌, sözleşmenin kabul edildiği anlamına gelebilir.
Tavsiye edilen fiyattan daha düşük satış yapan bayiye 🚫 , ⛔️, 😤, 😠, 😡 emojilerinin atılmasını Rekabet Kurumu yeniden satış fiyatı belirlemek için bir baskı olarak yorumlayabilir.
Ceza hukuku açısından emojiler yoluyla hakaret, 💋 cinsel taciz, 🔪 tehdit suçları işlendiği de iddia edilebilir.
Genel bir kural olarak sözleşmeler sözlü veya yazılı yapılabilir ve kanunlarda özel bir geçerlilik şartı öngörülmemişse cep telefonu, email, sms, internetten kabul ediyorumu tiklemek vs sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu tür dijital deliller de belge kapsamına alınmıştır. Fakat mahkemeler her durumda başka yan deliller ile olayın mevcut olup olmadığını da araştıracaktır. Yani olaya uyarlarsak çiftçi ile alıcı arasında böyle bir satış ilişkinin olup olmadığına bakılacaktır. Taraflardan birisi bu mesajlaşmayı inkar etmiş olsaydı, mahkemenin bu sonuca gitmesi kolay olmayacaktı. Fakat satıcı çiftçi, olayı inkar etmemiştir, yazışmayı ve kendisine gelen sözleşmeyi kabul etmiştir. Sadece emojinin onay anlamına gelmediğini savunmuştur.
Bu tür ticari ilişkilerde basiretli bir tacir gibi davranmak da önemlidir. Tacir arası atılan her mesajın bir sonucunun olacağını öngörmek önemlidir. Şirketi temsil konumunda olanların daha çok özen göstermesi gerekmektedir. Bu yaşananlar elbette dijital çağın getirdiği yeniliklerdir, emoji konusu diplomasinden hukuka yeni bir iletişim türü olarak karşımızdadır ve bu kuralları da öğrenmek gerekmektedir.
