İşbu Kanun ile konutların, gerçek ve tüzel kişilere, turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin usul ve esasları belirlenmekte, konutların turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin genel esaslar, izin belgesi düzenlenmesi, düzenlemelere aykırılık halinde uygulanacak idari yaptırımlara yer verilmektedir.
Kanunun 2/g maddesinde turizm amaçlı kiralamaları, “Konutların kullanıcılara en fazla yüz gün süreyle her türlü amaçla kiralanması” şeklinde tanımlanmış olup; tek seferde 100 günden fazla süreli yapılan kiralamalar kapsam dışı bırakılmıştır.
Kanun ile getirilen en önemli düzenleme ise tek seferde 100 günü aşmayacak şekilde yapılacak olan kiralamaların ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca belirlenecek kriterlere uygun şekilde verilecek “izin belgesi” ile gerçekleştirilmesi zorunluluğudur.
Zira Kanun’un 3.1’inci maddesi, “Konutların turizm amaçlı kiralanabilmesi için, turizm amaçlı kiralama sözleşmesi yapılmadan önce izin belgesi alınması zorunludur. Ayrıca, Bakanlıkça nitelikleri belirlenen plaket, turizm amaçlı kiralama yapılan konutun girişine asılır.” şeklindedir. Aynı maddenin 5’inci fıkrasında ise işbu izin belgesini almakla yükümlü olan kişinin kiraya veren olduğu düzenlenmiştir.
İzin belgesi ve plaketler belli bir miktar ücrete tabi olacak olup, ücretler Bakanlık tarafından belirlenecektir.
Kanunun 3.3’üncü maddesi uyarınca izin belgesi için yapılacak olan başvuruda izin belgesine konu olan bağımsız bölümün (konutun) bulunduğu binanın tüm kat malikleri tarafından oybirliğiyle alınan kararın sunulması zorunludur. Birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde sadece turizm amaçlı kiralama yapılan konutun bulunduğu bina için bu fıkra hükümleri aranır.
Kanunun 3.4’üncü maddesi uyarınca; üçten fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda en fazla bağımsız bölümlerin yüzde yirmi beşi için aynı kiraya veren adına izin belgesi düzenlenebilir. Aynı kiraya veren adına, aynı binada izin belgesi düzenlemesine konu bağımsız bölüm sayısının beşi geçmesi durumunda, izin başvurusunda;
- İşyeri açma ve çalışma ruhsatının,
- Başvuruya konu binanın birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde yer alması durumunda tüm kat malikleri tarafından oybirliği ile alınan kararın sunulması zorunludur.
Kanunun 3’üncü maddesinin 10’uncu fıkrasında izin belgesi almanın şartlarının istisnası düzenlenmiştir. Buna göre; Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 28’inci maddesi uyarınca düzenlenen ve yönetim planında kısa süreli kiralama faaliyetine izin verildiğine dair hüküm olan; resepsiyon, güvenlik ve günlük temizlik servisi mekânlarının bulunduğu; sağlık hizmetleri, kuru temizleme, çamaşırhane, taşıma, yemek ve alışveriş servisi hizmetleri ile spor salonu ve yüzme havuzu gibi hizmetlerin verildiği, birden fazla bağımsız bölümü içeren yüksek nitelikli konutlara, yukarıda bahsedilen şartlar aranmaksızın izin belgesi düzenlenebilir.
Bu maddeye göre yüksek nitelikli konutların kiralama faaliyetleri konut işletmesi eliyle de yapılabilmekte olup bu ihtimalde konut işletmesi yapan şirket adına izin belgesi düzenlenir.
İzinsiz kiralama faaliyeti yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunda yüksek cezalar öngörülmüştür
İzinsiz kiralama faaliyeti yapıldığının tespit edilmesi halinde uygulanacak idari yaptırımlar ise Kanun’un 4’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Bu kapsamda;
- İzinsiz kiralama yapılan her bir konut için yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için on beş gün süre verilir. Verilen on beş günlük süre sonunda izin belgesi alınmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetine devam edenlere beş yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için bir kez daha on beş gün süre verilir.
- İkinci on beş günlük sürenin de bitmesine rağmen izin belgesi olmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetlerine devam edenler hakkında bir milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- İzin belgesi sahibinden kiraladığı turizm amaçlı konutu kendi nam ve hesabına üçüncü kişilere kiraya verenler hakkında her bir sözleşme için yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- Kendi adına mesken olarak kullanmak amacıyla kiraladığı konutu kendi nam ve hesabına turizm amaçlı kiraya verenler hakkında, her bir sözleşme için yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- İzin belgesi olmayan konutların turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenler hakkında, her bir sözleşme için yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- Her defasında yüz günden fazla süreli kira sözleşmesi yapmasına rağmen, ilk sözleşme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde aynı konutu dört defadan fazla kiraya verenler hakkında, bir milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- İşbu Kanunda düzenlene faaliyetlerin elektronik ticaretine ve tanıtımına imkân sağlayan ve Bakanlık tarafından yapılan uyarıya rağmen yirmi dört saat içinde içeriği çıkarmayan, 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan aracı hizmet sağlayıcıları hakkında, her bir konut için yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır. İhlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilir ve bu karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir. Ayrıca, bu karara uyulmaması halinde aracı hizmet sağlayıcılar hakkında her bir konut için yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
İzin belgesi sahiplerine uygulanacak olan idari yaptırımlar da yine Kanunun 4’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Bu kapsamda;
- Bakanlıkça istenilen bilgi ve belgelerin otuz gün içerisinde gönderilmemesi, eksik gönderilmesi, yanıltıcı bilgi veya belge verilmesi durumunda elli bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- Kiraya verenin miras dışında bir hukuki işlemle değişmesi ve bu değişikliğin tapu siciline tescil tarihinden itibaren otuz gün içerisinde bildirilmemesi durumunda elli bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun kapsamında turizm payının ödenmesine ilişkin belgenin Bakanlıkça belirlenen süre içerisinde ibraz edilmemesi veya yapılacak denetimlerde bu belgenin sunulmaması halinde elli bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun konum, nitelik ve fiziksel özelliklerine ilişkin yazı, reklam, afiş, broşür, sosyal medya, web sayfası ve benzeri araçlarla kullanıcıya yanıltıcı şekilde tanıtılması veya taahhüt edilen koşulların sağlanmaması veya turizm amaçlı kiralama yapılan konutun sözleşmede belirtilen süreden daha kısa süreyle kullanıcıya tahsis edilmesi hallerinde yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, sözleşmeye uygun olarak kullanıcıya teslim edilmemesi halinde yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır. Bunun üzerine verilen on beş günlük süre içinde alınan ödemenin iadesinin yapılmaması durumunda iki yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- Bakanlıkça düzenlenen plaketin turizm amaçlı kiralama yapılan konutların girişine asılmaması halinde yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır ve asılması için on beş gün süre tanınır. Bu 15 günlük süreye rağmen plaketin asılmaması durumunda, beş yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- Denetim yapıldığında konutun izin belgesi verilmesine esas nitelikleri taşımadığının tespit edilmesi durumunda yüz bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır ve aykırılıkların giderilmesi için on beş gün süre verilir.
İşbu Kanunun yayımı öncesinde yapılan turizm amaçlı kiralamalar için Geçici Madde 1 hükmü getirilmiş ve madde yürürlüğe girdiği tarihte turizm amaçlı kiralama faaliyetinde bulunanlar tarafından, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde izin belgesi almak üzere Bakanlığa başvurulması zorunluluğu düzenlenmiştir. Bu yükümlülüğe uymayanlar hakkında Kanunda öngörülen idari para cezaları uygulanır. Başvurusu kabul edilmeyenler faaliyette bulunamaz, ancak bu konutların kullanıcılarının hakları sözleşme süresi sonuna kadar devam eder.
